หน้าแรก Home ผู้จัดทำ About us »  โครงสร้างระบบจำนวน »  ระบบเลขฐาน »  การแปลงเลขฐาน || | | การคำนวณเลขฐาน | | || แหล่งเรียนรู้ภายนอก - โครงสร้างของระบบจำนวน - ระบบเลขฐาน - การแปลงเลขฐาน - การคำนวณเลขฐาน ที่ปรึกษาโครงงาน คุณครูสุดฤดี ปทุมชาติ ——————————— กรุงเทพมหานคร ——————————— จำนวนผู้เข้าชมเว็บไซต์ ———————————
	การคำนวณเลขฐาน         •   การบวกเลขฐานสอง ฐานแปด และฐานสิบหก         •   การลบเลขฐานสอง ฐานแปด และฐานสิบหก    ««         •   การคูณเลขฐานสอง ฐานแปด และฐานสิบหก    ««         •   การหารเลขฐานสอง ฐานแปด และฐานสิบหก    «« การบวกเลขฐานสอง        การบวกเลขฐานสองมีวิธีปฏิบัติเช่นเดียวกันกับการบวกในเลขฐานสิบแต่เนื่องจากระบบเลขฐานสองมีตัวเลขเพียงสองตัวคือ 0 กับ 1 ดังนั้นการบวกจึงมีหลักเกณฑ์ดังนี้              1 + 1 = 0 และทดไว้ 1 เพื่อบวกกับเลขหลักต่อไป              1 + 0 = 1              0 + 1 = 1              0 + 0 = 0        วิธีดําเนินการบวกเลขฐานสองมีหลักการเช่นเดียวกับเลขฐานสิบ คือ นําจํานวนเลขทั้งสองมาตั้งให้ตรงหลักกันแล้วจึงทําการบวกเลขในหลักนั้นๆ ถ้าผลบวกในตําแหน่งใดมีการทด 1 ก็ให้นําไปบวกกับเลขตําแหน่งถัดไปด้วยดังตัวอย่างต่อไปนี้ ตัวอย่างที่ 1 จงผลบวกของ 11011 กับ 11101 วิธีทำ              1 1 1 1                        ———                        1 1 0 1 1                                       +                        1 1 1 0 1                        ————                        1 1 1 0 0 0                        ======== ดังนั้น      11011 + 11101 = 111000 ตัวอย่างที่ 2 จงผลบวกของ 10011 กับ 10100 วิธีทำ              1 0 0 0 0                        ————                        1 0 0 1 1                                       +                        1 0 1 0 0                        ————                        1 0 0 1 1 1                        ======== ดังนั้น      10011 + 10100 = 100111 การบวกเลขฐานแปด        การบวกเลขฐานแปดมีวิธีปฏิบัติเช่นเดียวกันกับการบวกในเลขฐานสิบแต่เนื่องจากระบบเลขฐานแปดมีตัวเลขที่ใช้เพียงแปดตัวคือ 0 1 2 3 4 5 6 และ 7 ดังนั้นหลักเกณฑ์ของการบวกสามารถดูได้จากดังตัวอย่างต่อไปนี้ ตัวอย่างที่ 3 จงผลบวกของ 4356 กับ 5726 วิธีทำ              4 3 5 6                                       +                        5 7 2 6                        ———                        1 2 3 0 4                        ====== ดังนั้น      4356 + 5726 = 12304        จากตัวอย่างผลลัพธ์ที่ได้นั้น ได้มาจากหลักการดังนี้ 6+6 = 12 เนื่องจากกําลังบวกเลขฐานแปด ต้องนํา 8 ไปลบ 12 จะได้เท่ากับ 4 (12-8 = 4) สรุปว่า 12 มีค่าเกินฐาน 8 อยู่ 4 จึงต้องทดไปบวกกับหลักถัดไป 1 ตัวอย่างที่ 4 จงผลบวกของ 4336 กับ 5435 วิธีทำ              4 3 3 6                                       +                        5 4 3 5                        ———                        1 1 7 7 3                        ====== ดังนั้น      4336 + 5435 = 11773        จากตัวอย่างผลลัพธ์ที่ได้นั้น ได้มาจากหลักการดังนี้ 5+6 = 11 เนื่องจากกําลังบวกเลขฐานแปด ต้องนํา 8 ไปลบ 11 จะได้เท่ากับ 3 (11-8 = 3) การบวกเลขฐานสิบหก        การบวกเลขฐานสิบหกมีวิธีปฏิบัติเช่นเดียวกันกับการบวกในเลขฐานสิบแต่เนื่อง จากระบบเลขฐานสิบหกมีตัวเลขที่้ถึง 16 ตัวคือ 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E และ F ดังนั้นหลักเกณฑ์ของการบวกเลขฐานสิบหกสามารถดูได้จากตัวอย่างต่อไปนี้ ตัวอย่างที่ 5 จงผลบวกของ 4356 กับ 5726 วิธีทำ              A 3 C 6                                       +                        2 E C 6                        ———                        D 2 8 C                        ====== ดังนั้น      4356 + 5726 = D28C        จากตัวอย่างผลลัพธ์ที่ได้นั้น ได้มาจากหลักการดังนี้ 6+6 = 12 ซึ่งเขียนแทนด้วยตัว C C+C มีค่าเท่ากับ 24 เพราะ C มีค่าเท่ากับ 12 ซึ่ง 24 มีค่าเกิน 16 อยู่ 8 จึงต้องนําไปเป็นตัวทด ตัวอย่างที่ 6 จงผลบวกของ F2B71 กับ 54B35 วิธีทำ              F 2 B 7 1                                       +                        5 4 B 3 5                        ————                        1 4 7 6 A 6                        ======== ดังนั้น      F2B71 + 54B35 = 1476A6